Zmiany: Kurpie

Wersja z 07:19, 12 sie 2006

Kurpie2 — Gospodarz ze wsi Kadzidła w stroju zimowym

Kurpie (Kurpsie, Kurpiki) - szczep plemienia Mazurów, osiadły od wieków w puszczach mazowieckich, ciągnących się od okolic Ostrołęki ku granicom Litwy.

Historia

Lud ten, zamieszkawszy ogromne puszcze, wyrobił odpowiednio do ziemi, właściwy sobie charakter, gospodarstwo i sposób życia. Kurp, posiadając mało ziemi zdolnej do uprawy, zwrócił cała swa uwagę na korzystanie z plonów, jakie puszcza dać mu mogła. Dlatego też mniej był rolnikiem, a więcej łowcą i bartnikiem.

Tryb życia

Kurpie nie zbierali się w większe gromady wioskowe, stąd rozrzucone ich osady, pierwotnie pojedyncze, dopiero później, z wytrzebieniem lasów, zaczęły się skupiać w większe wioski. Życie samotne, w szczupłym tylko gronie własnej rodziny, wyrobiło w nich charakter dziki i szorstki, uniesienia gwałtowne, niezwykła zręczność ciała, wytrzymałość na wszelkie trudy. Zawołani łowcy, Kurpie celują jako wyborowi strzelcy.

Współczesność

W obecnych czasach, gdy dawne puszcze znikły prawie zupełnie, zubożeni Kurpie musieli zmienić sposób życia i trudnią się, oprócz rolnictwa, ścinaniem drzewa, skrobaniem kory, wywózką i orylką.

Stroje

Zwyczajnym ich ubiorem jest sukmana z ciemno-siwego sukna, z klapami granatowemi i stojącym kołnierzem z tyłu fałdowana, przepasana czerwonym lub różnokolorowym pasem, kapelusz niski z wąskimi skrzydłami, sznurkami szychowemi z chwastami okolony, z pawim piórkiem (psiorem); chodaki na nogach z łyka lipowego lub ze skóry. Kobiety przyjemne i piękne, ale za to dość lekkich obyczajów, chodzą w sukmanach burych lub siwych, spódnice w pasy, chustka duża na głowie raz w tyle związana, latem boso lub w kurpiach, zima w trzewikach z czarnej skóry. Stosownie zresztą do miejscowości, ubiór ten rozmaicie się zmienia. Są oni niezmiernie gościnni, ale z drugiej strony mściwi za wyrządzoną krzywdę.

Literatura

K. Wł. Wójcicki "Zarysy domowe" (Warszawa, 1842);
A. Połujański "Wędrówki po gubernji Augustowskiej" (Warszawa, 1859);
Krzywicki "Kurpie" (1892);
Adam Zakrzewski w "Wiśle", tom I i. dalsze. SO

Prawdopodobnie cały tekst Encyklopedii Tradycji w pochodzi z jakiegoś starego czasopisma, przedwojennej książki lub którejś ze starych polskich encyklopedii, słownika wydanego przed II wojną światową (na końcu tekstu powinien się znajdować się odsyłacz do odpowiedniej książki lub czasopisma). Tekst nie był poprawiany pod względem merytorycznym i dlatego nie jest aktualny.

Możesz go uaktualnić, oddzielając swój komentarz lub obszerniejsze hasło linią ciągłą (-----), ale hasła oryginalnego NIE ZMIENIAJ - pamiętaj, że ET to przede wszystkim miejsce przechowywania starych, nieaktualnych haseł encyklopedycznych.

PAMIĘTAJ: Ten tekst to ciekawostka i nie nadaje się na ściągawkę do szkoły i nie powinien też być traktowany jako jedyne źródło wiedzy na ten temat!

Obecnie Kurpie zamieszkują przede wszystkim rejon Puszczy Białej i Zielonej.

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 [[Grafika:Kurpie1.jpg|thumb|Gospodyni ze wsi Kadzidła]]
 [[Grafika:Kurpie2.jpg|thumb|Gospodarz ze wsi Kadzidła w stroju zimowym]]
-'''Kurpie''' (Kurpsie, Kurpiki) - szczep plemienia Mazurów, osiadły od wieków w puszczach mazowieckich, ciągnących się od okolic [[Ostrołęka|Ostrołęki]] ku granicom [[Litwa|Litwy]].
+'''Kurpie''' (Kurpsie, ''Kurpiki'') - szczep plemienia [[Mazurzy|Mazurów]], osiadły od wieków w puszczach mazowieckich, ciągnących się od okolic [[Ostrołęka|Ostrołęki]] ku granicom [[Litwa|Litwy]].
 ===Historia===
 Lud ten, zamieszkawszy ogromne puszcze, wyrobił odpowiednio do ziemi, właściwy sobie charakter, gospodarstwo i sposób życia. Kurp, posiadając mało ziemi zdolnej do uprawy, zwrócił cała swa uwagę na korzystanie z plonów, jakie puszcza dać mu mogła. Dlatego też mniej był rolnikiem, a więcej [[łowca|łowcą]] i [[bartnik]]iem.
@@ Linia 10: / Linia 10: @@
 W obecnych czasach, gdy dawne puszcze znikły prawie zupełnie, zubożeni Kurpie musieli zmienić sposób życia i trudnią się, oprócz rolnictwa, ścinaniem drzewa, skrobaniem kory, wywózką i [[orylka|orylką]].
 ===Stroje===
-Zwyczajnym ich ubiorem jest sukmana z ciemno-siwego sukna, z klapami granatowemi i stojącym kołnierzem z tyłu fałdowana, przepasana czerwonym lub różnokolorowym pasem, kapelusz niski z wąskimi skrzydłami, sznurkami szychowemi z chwastami okolony, z pawim piórkiem ([[psior]]em); chodaki na nogach z łyka lipowego lub ze skóry. Kobiety przyjemne i piękne, ale za to dość lekkich obyczajów, chodzą w sukmanach burych lub siwych, spódnice w pasy, chustka duża na głowie raz w tyle związana, latem boso lub w kurpiach, zima w trzewikach z czarnej skóry. Stosownie zresztą do miejscowości, ubiór ten rozmaicie się zmienia. Są oni niezmiernie gościnni, ale z drugiej strony mściwi za wyrządzoną krzywdę.
+Zwyczajnym ich ubiorem jest [[sukmana]] z ciemno-siwego sukna, z klapami granatowemi i stojącym kołnierzem z tyłu fałdowana, przepasana czerwonym lub różnokolorowym pasem, kapelusz niski z wąskimi skrzydłami, sznurkami szychowemi z chwastami okolony, z pawim piórkiem ([[psior]]em); chodaki na nogach z łyka lipowego lub ze skóry. Kobiety przyjemne i piękne, ale za to dość lekkich obyczajów, chodzą w sukmanach burych lub siwych, spódnice w pasy, chustka duża na głowie raz w tyle związana, latem boso lub w kurpiach, zima w trzewikach z czarnej skóry. Stosownie zresztą do miejscowości, ubiór ten rozmaicie się zmienia. Są oni niezmiernie gościnni, ale z drugiej strony mściwi za wyrządzoną krzywdę.
 ===Literatura===
 *K. Wł. Wójcicki "Zarysy domowe" (Warszawa, 1842);